Column ‘Door Achterhoekse Ogen’ | De Gelderlander | zaterdag 4 januari 2014
Vandaag, de vierde januari van het prille jaar 2014, is het 94 jaar geleden dat mijn moeder werd geboren. In 1993 overleed zij en natuurlijk hebben die ruim twintig jaren tussen toen en nu de pijn van dat verlies weggenomen. Toch zijn de gedachten die toen heel sterk waren nog steeds dichtbij. Ze slijten niet, maar liggen als het ware in een hoekje te sluimeren. “Zij wilde nog zo lang genieten van haar kleinkinderen, ik wilde haar nog zoveel vragen ... wij wilden samen nog zoveel delen.”
In dat voorjaar van ‘93, na haar overlijden, waren er dagelijks momenten waarop ik gewoon vergat dat mijn moeder er niet meer was om even bij te praten. De gedachte dat ik iets niet meer met haar kan delen komt nu nog maar wekelijks langs. Maar wat is ‘nog maar’. Als je er over nadenkt is dat tamelijk vaak.
Rond de kerst en de jaarwisseling stond ik er weer bij stil toen ik aan de kookmarathon voor de kerstmaaltijd begon. Je zou wensen dat je haar heel even kon terughalen, dacht ik. Haar straks de negen mensen laten zien die daar aan het kerstdiner zullen zitten. Haar zonen en schoondochters, haar kleinzoon en kleindochters en hun vrienden. Het was een mooie wens, een fijne gedachte.
Maar stel, dacht ik, stel dat het zou kunnen, zou je het dan ook moeten willen? Het kwam meteen in mij op dat ‘even terughalen’ die lange twintig jaren waarin mijn moeder nu ‘uit de tijd’ is, volkomen onrecht aan zouden doen. Tijd is en blijft een raar fenomeen. Je kunt twintig jaar niet ‘even’ bijpraten. De tijd die mijn moeder er was, dat is wat je hebt en daar moet je het mee doen. Dat zou niet anders zijn als je haar even terug kon halen. Alleen daarom al zou je het niet moeten willen als het al zou kunnen. Terwijl ik dat dacht, op dat moment, zag ik haar scherp voor me. En alsof er geen twintig jaren verstreken waren, alsof de acht anderen aan tafel er niet waren, vroeg ze mij “He-j lekker ‘ekokt?” Toen keek ze rond en knikte iedereen vol genegenheid toe, waarmee ze liet blijken dat ze hen allemaal kende. Ze verdween zoals ze kwam. Gelijk op met de werking van mijn brein, dat er op dat moment vooral aan begon te denken dat de Scottish Stew nodig moest worden opgezet.
Een mysterieus kwintet van geloof, hoop, liefde, troost en tijd viel op één moment schitterend samen op een plek in mijn rationele hersentjes. Rond de jaarwisseling moest ik er regelmatig aan terugdenken. Stilstaan bij de tijd die voorbij is en de tijd die komen gaat. Even denken vooral, aan de mensen die er waren, die er zijn en die er gaan komen. Want ‘tijd’ zit vast aan wat jijzelf, samen met anderen, tijdelijk bent. Middernacht tussen het ene en het andere jaar is voor ons kennelijk genoeg.
Jammer eigenlijk. De middernachten van alle andere dagen zijn eigenlijk geschikter voor dit soort overpeinzingen. Dan gaan ze tenminste niet onmiddellijk teloor in de ruis van champagne en vuurwerk. Dan vallen ze mooi samen met het alledaagse. Ik wens u een mooi jaar vol met waardevolle nieuwe dagen.
Rond de kerst en de jaarwisseling stond ik er weer bij stil toen ik aan de kookmarathon voor de kerstmaaltijd begon. Je zou wensen dat je haar heel even kon terughalen, dacht ik. Haar straks de negen mensen laten zien die daar aan het kerstdiner zullen zitten. Haar zonen en schoondochters, haar kleinzoon en kleindochters en hun vrienden. Het was een mooie wens, een fijne gedachte.
Maar stel, dacht ik, stel dat het zou kunnen, zou je het dan ook moeten willen? Het kwam meteen in mij op dat ‘even terughalen’ die lange twintig jaren waarin mijn moeder nu ‘uit de tijd’ is, volkomen onrecht aan zouden doen. Tijd is en blijft een raar fenomeen. Je kunt twintig jaar niet ‘even’ bijpraten. De tijd die mijn moeder er was, dat is wat je hebt en daar moet je het mee doen. Dat zou niet anders zijn als je haar even terug kon halen. Alleen daarom al zou je het niet moeten willen als het al zou kunnen. Terwijl ik dat dacht, op dat moment, zag ik haar scherp voor me. En alsof er geen twintig jaren verstreken waren, alsof de acht anderen aan tafel er niet waren, vroeg ze mij “He-j lekker ‘ekokt?” Toen keek ze rond en knikte iedereen vol genegenheid toe, waarmee ze liet blijken dat ze hen allemaal kende. Ze verdween zoals ze kwam. Gelijk op met de werking van mijn brein, dat er op dat moment vooral aan begon te denken dat de Scottish Stew nodig moest worden opgezet.
Een mysterieus kwintet van geloof, hoop, liefde, troost en tijd viel op één moment schitterend samen op een plek in mijn rationele hersentjes. Rond de jaarwisseling moest ik er regelmatig aan terugdenken. Stilstaan bij de tijd die voorbij is en de tijd die komen gaat. Even denken vooral, aan de mensen die er waren, die er zijn en die er gaan komen. Want ‘tijd’ zit vast aan wat jijzelf, samen met anderen, tijdelijk bent. Middernacht tussen het ene en het andere jaar is voor ons kennelijk genoeg.
Jammer eigenlijk. De middernachten van alle andere dagen zijn eigenlijk geschikter voor dit soort overpeinzingen. Dan gaan ze tenminste niet onmiddellijk teloor in de ruis van champagne en vuurwerk. Dan vallen ze mooi samen met het alledaagse. Ik wens u een mooi jaar vol met waardevolle nieuwe dagen.
RSS-feed
