Column ‘Door Achterhoekse Ogen’ | De Gelderlander | zaterdag 4 mei 2013
Afgelopen zondag is ‘Wij in 2113’ geopend. Een expositie, samengesteld door studenten van Mijnschool (onderdeel van het Graafschap College), begeleid door docenten, Edu-Art en galerie Espace Enny in Laag-Keppel.
Die studenten hadden voorheen weinig op met beeldende kunst en - als ik hen zo beluisterde al helemaal niet met ‘moeilijke kunst’. Toch hangt die er. Natuurlijk, zou ik bijna zeggen, het is een mooie, brede expositie geworden. Het is zó verrassend om te zien en te horen hoe de studenten zich, in slechts een half jaar tijd, ook die moeilijke kunst eigen hebben weten te maken. Hoe ze hebben geleerd met andere ogen kunst te bekijken.
Ik dacht aan mijn eigen jeugd. ‘Bij ons thuis’ heerste in de jaren zestig niet een echt ‘kunstklimaat’, al had mijn moeder zich wel degelijk ook iets eigen gemaakt. In haar boekenkast stonden catalogi van Kröller-Müller en van een Sonsbeek-expositie die ze ooit bezocht: abstracte kunst. Ze werd er zo door verbaasd dat ze er met liefde over sprak en dat gaf ze mij toch mooi mee. Achteraf denk ik dat het de druppeltjes waren die in mijn jongenshoofd water in wijn veranderden. Ik tekende graag en liefst ‘zo echt mogelijk’. Dat ging naar onbezorgde kinderlijke tevredenheid tot ik besefte dat de fotografische weergave der werkelijkheid mij telkens versloeg. Het leidde een periode van teleurstelling in die eindigde toen ik mij tot die catalogi wendde en in één klap inzag dat kunst veel meer kon zijn dan ‘net echt’. Tot mijn verbazing en verrassing. Dat inzicht levert mij sindsdien een onuitputtelijke bron van kijkplezier op! Net als de studenten van Mijnschool.
Ik dacht zondag ook aan een opinie van de dag ervoor in deze krant. Jacob Schreuder, deelnemer aan De Gelderlander Kunstprijs beklaagde zich daarin over juryleden die slechts oog voor abstractie zouden hebben. Een brief die ik met interesse begon te lezen, ook al omdat ik vier jaar geleden nog zo’n jurylid was. Ik voelde mij aangesproken. Al snel echter, wilde het mij niet meer lukken het verhaal nog serieus te nemen omdat de schrijver er een potje van maakte. Een stamppot van vermeende tegenstellingen: ambacht zette hij tegenover kunst, mooi tegenover abstract, amateurs tegenover diepere betekenis, intellectuelen tegenover het volk.
Zeldzame nonsens natuurlijk, geen van die opgevoerde tegengestelden sluiten elkaar immers uit. Ik hoop dat meneer Schreuder dat laatste ook vindt, anders doemt hier toch een ernstig verwrongen wereldbeeld op. Maar waarom schrijft hij het dan zo? Waarom geeft hij zo’n rare kunstgeschiedenisles? Klimt is een opleuker? Gaudi en Calder vooral ambachtelijke vakmannen?
Kijk het is natuurlijk niet zo erg als je helemaal niets van kunst wilt begrijpen, dat is zelfs heel populair tegenwoordig, maar doe dan niet alsof dat wel zo is. Of beter, doe eerst een poging er tenminste iets van te willen begrijpen, het je eigen te maken, je te laten verbazen. Dat kan in een half jaar zoals de studenten van Mijnschool bewezen. Ze leggen het u in Laag-Keppel graag uit.
Ik dacht aan mijn eigen jeugd. ‘Bij ons thuis’ heerste in de jaren zestig niet een echt ‘kunstklimaat’, al had mijn moeder zich wel degelijk ook iets eigen gemaakt. In haar boekenkast stonden catalogi van Kröller-Müller en van een Sonsbeek-expositie die ze ooit bezocht: abstracte kunst. Ze werd er zo door verbaasd dat ze er met liefde over sprak en dat gaf ze mij toch mooi mee. Achteraf denk ik dat het de druppeltjes waren die in mijn jongenshoofd water in wijn veranderden. Ik tekende graag en liefst ‘zo echt mogelijk’. Dat ging naar onbezorgde kinderlijke tevredenheid tot ik besefte dat de fotografische weergave der werkelijkheid mij telkens versloeg. Het leidde een periode van teleurstelling in die eindigde toen ik mij tot die catalogi wendde en in één klap inzag dat kunst veel meer kon zijn dan ‘net echt’. Tot mijn verbazing en verrassing. Dat inzicht levert mij sindsdien een onuitputtelijke bron van kijkplezier op! Net als de studenten van Mijnschool.
Ik dacht zondag ook aan een opinie van de dag ervoor in deze krant. Jacob Schreuder, deelnemer aan De Gelderlander Kunstprijs beklaagde zich daarin over juryleden die slechts oog voor abstractie zouden hebben. Een brief die ik met interesse begon te lezen, ook al omdat ik vier jaar geleden nog zo’n jurylid was. Ik voelde mij aangesproken. Al snel echter, wilde het mij niet meer lukken het verhaal nog serieus te nemen omdat de schrijver er een potje van maakte. Een stamppot van vermeende tegenstellingen: ambacht zette hij tegenover kunst, mooi tegenover abstract, amateurs tegenover diepere betekenis, intellectuelen tegenover het volk.
Zeldzame nonsens natuurlijk, geen van die opgevoerde tegengestelden sluiten elkaar immers uit. Ik hoop dat meneer Schreuder dat laatste ook vindt, anders doemt hier toch een ernstig verwrongen wereldbeeld op. Maar waarom schrijft hij het dan zo? Waarom geeft hij zo’n rare kunstgeschiedenisles? Klimt is een opleuker? Gaudi en Calder vooral ambachtelijke vakmannen?
Kijk het is natuurlijk niet zo erg als je helemaal niets van kunst wilt begrijpen, dat is zelfs heel populair tegenwoordig, maar doe dan niet alsof dat wel zo is. Of beter, doe eerst een poging er tenminste iets van te willen begrijpen, het je eigen te maken, je te laten verbazen. Dat kan in een half jaar zoals de studenten van Mijnschool bewezen. Ze leggen het u in Laag-Keppel graag uit.
RSS-feed
