Column ‘Door Achterhoekse Ogen’ | De Gelderlander | zaterdag 8 januari 2011
Afgelopen donderdag mislukte in de Tweede Kamer de poging om VVD, CDA en PVV over te halen de invoering van de btw-verhoging voor de kunsten een jaar uit te stellen.
Die bezuiniging - ‘aan de consumentenkant’, zoals dat in economische termen heet - komt er dus. Tenzij de Eerste Kamer nog roet in die onzalige plannen gooit, bijvoorbeeld omdat men dit toch wel erg onbehoorlijk bestuur vindt. Maar anders gaat de btw op de toegang tot kunst van zes naar negentien procent. Geen ramp, vindt men in regeringskringen, dan spaar je nog maar wat langer om bijvoorbeeld naar Amphion, Gruitpoort of De Storm te kunnen.
Maar ... tegelijkertijd denkt de regering aan nog meer bezuinigingen op kunst en cultuur en die gaan dan gewoontegetrouw aan de producentenkant vallen. Aan de kant van de subsidies aan individuele kunstenaars, orkesten en theatergezelschappen. In het verleden kon de sector nog nèt het hoofd boven water houden door als trapeze-artiesten de krimp op productiesubsidies enigszins op te vangen. Nu maakt deze regering korte metten met de kunsten door haar krimpkaken er gewoon van twee kanten op te zetten en keihard toe te bijten.
Hoe de PVV over kunst en cultuur denkt weten wij: ‘linkse hobbies, weg ermee!’ Maar van CDA en VVD valt mij dat toch tegen. Niet dat deze partijen ooit veel op hadden met het subsidiëren van linkse hobbies, maar zij hebben zich tot nu toe redelijk weten te onthouden van dit soort populistische verdraaiïngen van de werkelijkheid. Zij zagen kunst en cultuur toch altijd nog als een soort ‘Rheingold’ van de geciviliseerde samenleving. Een goudschat die, puur door haar aanwezigheid, tot in de kleinste vezels van die samenleving haar opbeurende werk doet. Maar net als in Wagners meesterwerk, wordt ook door CDA en VVD de goudschat verkwanselt aan luchtfietserij. In dit geval die van de valse goden van het neo-liberalisme: er moet nu eenmaal even een kredietkrisis worden afbetaald.
Voorlopig gaat het dus vooral om de btw-tarieven. Begrijpt u mij goed, dat is al erg genoeg. Maar de cultuurparagraaf van het regeerakkoord doet nog veel erger vermoeden voor de komende jaren. Onsamenhangend, geen visie, de economie als enige motief en drijfveer. Wat te denken van de volgende passage? ‘... Bij verstrekking van subsidies wordt voortaan eerst gekeken naar de mogelijkheden eigen inkomsten te verwerven. Er komt meer aandacht voor de verdiencapaciteit van cultuur ...’
Inkomsten verwerven? Verdiencapaciteit? Helemaal niet nieuw, want in de Nederlandse kunstpraktijk al jaren manifest aanwezig. Maar kennelijk zint men op nóg meer markt. Blijkbaar dient de intrinsieke waarde van kunst en cultuur nu definitief te worden begraven. Een kwetsbaar onderdeel van onze beschaafde samenleving wordt daarmee regelrecht bedreigd.
Daarom ben ik er bij, vanmiddag om twee uur, op het Simonsplein in Dörkem. Want ook in de Achterhoek schreeuwen wij tenslotte om kunst en cultuur.
Maar ... tegelijkertijd denkt de regering aan nog meer bezuinigingen op kunst en cultuur en die gaan dan gewoontegetrouw aan de producentenkant vallen. Aan de kant van de subsidies aan individuele kunstenaars, orkesten en theatergezelschappen. In het verleden kon de sector nog nèt het hoofd boven water houden door als trapeze-artiesten de krimp op productiesubsidies enigszins op te vangen. Nu maakt deze regering korte metten met de kunsten door haar krimpkaken er gewoon van twee kanten op te zetten en keihard toe te bijten.
Hoe de PVV over kunst en cultuur denkt weten wij: ‘linkse hobbies, weg ermee!’ Maar van CDA en VVD valt mij dat toch tegen. Niet dat deze partijen ooit veel op hadden met het subsidiëren van linkse hobbies, maar zij hebben zich tot nu toe redelijk weten te onthouden van dit soort populistische verdraaiïngen van de werkelijkheid. Zij zagen kunst en cultuur toch altijd nog als een soort ‘Rheingold’ van de geciviliseerde samenleving. Een goudschat die, puur door haar aanwezigheid, tot in de kleinste vezels van die samenleving haar opbeurende werk doet. Maar net als in Wagners meesterwerk, wordt ook door CDA en VVD de goudschat verkwanselt aan luchtfietserij. In dit geval die van de valse goden van het neo-liberalisme: er moet nu eenmaal even een kredietkrisis worden afbetaald.
Voorlopig gaat het dus vooral om de btw-tarieven. Begrijpt u mij goed, dat is al erg genoeg. Maar de cultuurparagraaf van het regeerakkoord doet nog veel erger vermoeden voor de komende jaren. Onsamenhangend, geen visie, de economie als enige motief en drijfveer. Wat te denken van de volgende passage? ‘... Bij verstrekking van subsidies wordt voortaan eerst gekeken naar de mogelijkheden eigen inkomsten te verwerven. Er komt meer aandacht voor de verdiencapaciteit van cultuur ...’
Inkomsten verwerven? Verdiencapaciteit? Helemaal niet nieuw, want in de Nederlandse kunstpraktijk al jaren manifest aanwezig. Maar kennelijk zint men op nóg meer markt. Blijkbaar dient de intrinsieke waarde van kunst en cultuur nu definitief te worden begraven. Een kwetsbaar onderdeel van onze beschaafde samenleving wordt daarmee regelrecht bedreigd.
Daarom ben ik er bij, vanmiddag om twee uur, op het Simonsplein in Dörkem. Want ook in de Achterhoek schreeuwen wij tenslotte om kunst en cultuur.
RSS-feed
