Column ‘Door Achterhoekse Ogen’ | De Gelderlander | zaterdag 11 september 2010
Het nare van dit soort geesten is namelijk dat ze ‘in ons varen’, zoals dat vroeger zo fraai heette. Dat we er volkomen door bevangen worden en dat de onlust in ons zelf almaar groter wordt.
De aanwezigheid van ‘Onlust’ zou bijvoorbeeld verklaarbaar zijn - en sommigen wijzen ook in die richting - als de kredietcrisis ons massaal aan de bedelstaf zou hebben gebracht, maar zover is het helemaal niet gekomen. Het is waar, er zijn teveel mensen die met te weinig geld door het leven moeten. Dat zou in dit rijke land niet nodig moeten zijn. Maar de armoede van de crisisjaren uit de eerste helft van de vorige eeuw is er niet.
Die trof het volk keihard. Toen raakten brave burgers in heel Europa letterlijk aan die bedelstaf en was er, behalve malaise, vooral veel onvrede onder het volk. De geest ‘Onvrede’, zal ik maar zeggen.
De charlatans uit de toenmalige politiek benoemden de schuldigen: de Joden. En kwamen met beloften: voor iedereen een volkswagen. Maar dan moest er eerst wel ‘lebensraum’ komen. De welwillenden dachten nog even dat dit een figuurlijk bedoeld begrip was. Ruimte in het hoofd, zoiets. Maar Snorretje Spuuglok bedoelde het wel degelijk letterlijk. De tijd was rijp voor een oorlog. Tegen de Joden, tegen de bolsjewieken in het Oosten en tegen ‘De Anderen’ in de eigen samenleving. Even later stond de hele wereld in brand.
Daar is lering uit getrokken en ik ga er nog steeds van uit dat wij ons dat weten te herinneren.
Na de oorlog hebben wij als samenleving besloten om voorwaarden te scheppen voor een beter samenleven. Meer solidariteit in te bouwen tussen de burgers onderling en tussen de landen van Europa en de wereld. Sociale vangnetten aan te leggen waardoor zo’n gevaarlijk brouwsel van onvrede en onlust nooit weer op het vuur gezet zou kunnen worden.
Die vangnetten werken nu. En ze doen het alleszins redelijk: wij zijn, ondanks de beurscrises, niet tot de hongerdood veroordeeld. Sterker, we leven in rijkdom en weelde als je het afzet tegen het wereldgemiddelde. Het proces van Europese eenwording heeft ervoor gezorgd dat we hier de langste periode zonder continentale oorlog in de historie beleven. Wij zouden gelukkig moeten zijn, maar we zijn het niet, de geest ‘Onlust’ waart rond.
Zelfs hier in de Achterhoek! De gelukkigste streek van Nederland zou ik denken. Zelfs hier stemt men PVV, de rebellenclub die de onvrede ‘durft te benoemen’ zoals het valselijk heet. En die dat ook niet nalaat, want er wel bij vaart. Ik zou dié mensen willen vragen om eens te bedenken wat er hier echt zo mis is. Ik hoor het graag.